Śladami Papierosiarzy z Placu Trzech Krzyży

Słoneczny poranek i wzruszająca wycieczka historyczno - literacka uczniów klas siódmych śladami ich żydowskich rówieśników. Panie Jagna Kofta i Anna Cukierman przypomniały nam historię żydowskiej młodzieży z Placu Trzech Krzyży, która w czasie okupacji walczyła o przetrwanie i godność, sprzedając hitlerowcom papierosy. Odważni, dumni, z głowami podniesionymi do góry tak, by nikt nie rozpoznał w nich strachu i niepewności przed odkryciem ich tożsamości. Ta niezwykła opowieść została opisana w książce Józefa Ziemiana „Papierosiarze z Placu Trzech Krzyży”.

Uczniowie odwiedzili miejsca, gdzie w czasie okupacji ich koledzy i koleżanki z narażeniem życia zarabiali na chleb. Budynek YMCA, gdzie obecnie mieści się Teatr Buffo, Instytut Głuchoniemych, park Na Skarpie, secesyjną kamienicę przy Mokotowskiej, której podwórze oraz architektura przywołały atmosferę tamtych dni. Dzieci dotykały ceglanych ścian, za którymi tętniło życie wojennej Warszawy. Lęk przed łapanką, odkryciem ukrywanych Żydów. Ozdobne fasady secesyjnych kamienic przy ul. Wiejskiej przypomniały nam, że tak przecież wyglądała Warszawa przed zburzeniem po Powstaniu Warszawskim.

Niezwykle wzruszające były opowieści dzieci, którymi podzieliły się po intensywnej pracy w grupkach nad tekstami historyczno-literackimi dotyczącymi życia żydowskich dzieci. Podziwiały odwagę i nieludzkie doświadczenia, jakich doznali ich rówieśnicy. Zadawali często pytania „Jak to możliwe, by na początku XX w. dzieci żyły w tak strasznych warunkach, głodne, zastraszone, samotne, bo ich bliscy zostali wymordowani w getcie? Czy my bylibyśmy tak silni? Czy dali byśmy radę, jak oni?"